Web2 so với Web3: Sự tiến hóa của Internet

🎉 Giới thiệu

Bạn đã sẵn sàng để dấn thân vào thế giới hấp dẫn của Web2 so với Web3 Từ các nền tảng tập trung đến các mạng phi tập trung, internet đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Khám phá cách công nghệ này đang tái hình thành cảnh quan kỹ thuật số của chúng ta, biến đổi quyền sở hữu dữ liệu và cách mô hình kinh tế đang cách mạng hóa. Hãy tham gia cùng chúng tôi để khám phá sự bùng nổ của Web2 và hứa hẹn của Web3 trong bài so sánh toàn diện này.

🌐 Sự trỗi dậy của Web2: Tích hợp trung tâm và Nội dung do người dùng tạo ra

Sự tiến hóa của internet đã được đánh dấu bởi những sự thay đổi đáng kể trong cách người dùng tương tác với nội dung và dịch vụ trực tuyến. Web2, hình thức internet hiện đang chiếm ưu thế, đã xuất hiện vào đầu những năm 2000 và đã cách mạng hóa cảnh quan kỹ thuật số. Được đặc trưng bởi nội dung do người dùng tạo ra, mạng xã hội và trải nghiệm tương tác, Web2 đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Một trong những tính năng chính của Web2 là tính tập trung của nó. Các công ty công nghệ lớn như Google, Facebook và Amazon đã trở thành cánh cổng thông tin và dịch vụ, kiểm soát một lượng lớn dữ liệu người dùng. Sự tập trung này đã dẫn đến sự kết nối và tiện ích chưa từng có, nhưng cũng gây ra lo ngại về quyền riêng tư và sở hữu dữ liệu.

Sự bùng nổ của các nền tảng truyền thông xã hội đã trở thành một đặc điểm quan trọng của thời đại Web2. Những nền tảng này đã biến đổi cách chúng ta giao tiếp, chia sẻ thông tin và tiêu thụ nội dung. Theo thống kê gần đây, hiện có hơn 4,7 tỷ người dùng truyền thông xã hội hoạt động trên toàn thế giới, chiếm 59% dân số toàn cầu[1]. Cơ sở người dùng khổng lồ này đã tạo ra một nguồn dữ liệu phong phú mà các công ty sử dụng để tùy chỉnh dịch vụ và nhắm mục tiêu quảng cáo.

Thương mại điện tử cũng phát triển mạnh mẽ trong môi trường Web2. Các kênh thị trường trực tuyến và hệ thống thanh toán số đã khiến việc mua sắm hàng hóa và dịch vụ từ bất kỳ nơi nào trên thế giới trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Vào năm 2023, doanh số thương mại điện tử toàn cầu dự kiến sẽ đạt 6,3 nghìn tỷ USD, làm nổi bật tác động kinh tế khổng lồ của các công nghệ Web2.

Tuy nhiên, tính trung tâm của Web2 cũng có nhược điểm của nó. Người dùng thường có ít quyền kiểm soát hơn đối với dữ liệu cá nhân của họ, được lưu trữ và quản lý bởi các tập đoàn lớn. Điều này đã dẫn đến những lo ngại ngày càng tăng về việc xâm phạm quyền riêng tư và lạm dụng thông tin cá nhân. Do đó, có sự tăng cường về nhu cầu về các công nghệ internet minh bạch và tập trung vào người dùng.

🔗 Web3: Phiên bản phân quyền và Cách mạng Blockchain

Khi chúng ta di chuyển xa khỏi cấu trúc tập trung của Web2, một mô hình mới đang nổi lên: Web3. Thế hệ tiếp theo của Internet này nhằm giải quyết nhược điểm của người tiền nhiệm bằng cách tận dụng công nghệ blockchain và mạng phi tập trung. Web3 đại diện cho một sự chuyển đổi cơ bản về cách chúng ta tương tác với thế giới kỹ thuật số, hứa hẹn mang lại sự kiểm soát người dùng tốt hơn, bảo mật tăng cường và mô hình kinh tế mới.

Ở lõi của Web3 là khái niệm phân quyền. Không giống như Web2, nơi dữ liệu và dịch vụ được kiểm soát bởi một số đại lý lớn, Web3 phân phối quyền lực trên mạng lưới người dùng. Điều này được đạt được thông qua công nghệ blockchain, cho phép ghi chép an toàn, minh bạch và chống thao tác mà không cần đến một cơ quan trung ương.

Một trong những lợi ích quan trọng của Web3 là khả năng mang lại cho người dùng quyền sở hữu thực sự đối với dữ liệu và tài sản kỹ thuật số của họ. Trong hệ sinh thái Web3, cá nhân có thể kiểm soát thông tin cá nhân của mình và quyết định cách thông tin đó được chia sẻ và sử dụng. Điều này đại diện cho một sự khác biệt đáng kể so với mô hình Web2, nơi dữ liệu người dùng thường được xem như một hàng hóa để mua bán.

Sự tích hợp của tiền điện tử và tokenization là một khía cạnh quan trọng khác của Web3. Các công nghệ này cho phép hình thành các hình thức giao dịch giá trị mới và các động lực kinh tế trong các ứng dụng phi tập trung (dApps). Ví dụ, người dùng có thể nhận được phần thưởng bằng token khi đóng góp nội dung hoặc tham gia vào quản trị mạng.

Các ứng dụng tiềm năng của Web3 rất rộng lớn và đa dạng. Từ các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) cung cấp các dịch vụ tài chính không qua trung gian đến các mã thông báo không thể thay thế (NFT) cách mạng hóa quyền sở hữu kỹ thuật số, Web3 đang mở ra những khả năng mới trên nhiều ngành khác nhau. Theo dự báo gần đây, quy mô thị trường blockchain toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 7,18 tỷ đô la vào năm 2022 lên 163,83 tỷ đô la vào năm 2029, với tốc độ CAGR là 56,3% [3].

🔑 Sở Hữu Dữ Liệu: Từ Kiểm Soát Của Doanh Nghiệp Đến Quyền Lực Của Người Dùng

Sự chuyển đổi từ Web2 sang Web3 đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong mô hình sở hữu và kiểm soát dữ liệu. Trong thời đại Web2, dữ liệu người dùng đã được kiểm soát chủ yếu bởi các thực thể tập trung, thường không đầy đủ minh bạch hoặc sự đồng ý của người dùng. Mô hình này đã gây ra nhiều vấn đề liên quan đến quyền riêng tư và vi phạm dữ liệu, làm mòn lòng tin của người dùng đối với các nền tảng trực tuyến.

Web3 nhằm giải quyết các vấn đề này bằng cách đưa quyền sở hữu dữ liệu trở lại tay người dùng. Thông qua công nghệ blockchain và các giải pháp lưu trữ phi tập trung, Web3 cho phép cá nhân có quyền kiểm soát hơn về thông tin cá nhân và tài sản kỹ thuật số của mình. Sự thay đổi này có tác động sâu sắc đến quyền riêng tư, bảo mật và trải nghiệm tổng thể của người dùng trên internet.

Trong hệ sinh thái Web3, người dùng có thể lựa chọn cách dữ liệu của họ được chia sẻ và tiền hoá. Ví dụ, các nền tảng như trình duyệt Brave cho phép người dùng kiếm phần thưởng khi xem quảng cáo, mang lại cho họ một phần trong giá trị được tạo ra từ các hoạt động trực tuyến của họ. Mô hình này hoàn toàn trái ngược với cách tiếp cận Web2, nơi dữ liệu người dùng thường được thu thập và tiền hoá mà không có sự bồi thường trực tiếp cho người dùng.

Khái niệm chủ thể tự chủ là một khía cạnh quan trọng khác về sở hữu dữ liệu trong Web3. Điều này cho phép cá nhân quản lý danh tính số của mình mà không phụ thuộc vào các cơ quan tập trung. Theo một nghiên cứu gần đây, thị trường chủ thể tự chủ toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 85,6 triệu đô la vào năm 2020 lên 359,8 triệu đô la vào năm 2025, với tỷ suất tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 33,3%[4].

💼 Mô hình kinh tế: Quảng cáo so với Tokenomics

Các mô hình kinh tế nền tảng của Web2 và Web3 đại diện cho những cách tiếp cận cơ bản khác nhau đối với việc tạo ra giá trị và phân phối trên internet. Mô hình kinh tế của Web2 chủ yếu dựa trên quảng cáo và tiền thu hồi dữ liệu. Các nền tảng lớn cung cấp dịch vụ miễn phí cho người dùng để đổi lấy dữ liệu cá nhân của họ, sau đó sử dụng để nhắm mục tiêu quảng cáo. Mô hình này đã chứng minh là rất sinh lời đối với các gigant công nghệ, với chi phí quảng cáo số kỷ lục toàn cầu đạt 455,3 tỷ đô la vào năm 2021[5].

Ngược lại, Web3 giới thiệu một mô hình kinh tế mới dựa trên tokenomics. Mô hình này tận dụng tiền điện tử và công nghệ blockchain để tạo ra nền kinh tế phi tập trung trong các hệ sinh thái kỹ thuật số. Người dùng có thể kiếm được token thông qua việc đóng góp vào mạng lưới, tham gia vào quản trị, hoặc cung cấp các dịch vụ có giá trị. Những token này có thể có giá trị thực tế và được giao dịch trên sàn giao dịch tiền điện tử.

Mô hình tokenomic của Web3 có tiềm năng tạo ra sự phân phối giá trị công bằng hơn. Thay vì một số công ty lớn chiếm phần lớn giá trị, các nền tảng Web3 có thể phân phối phần thưởng trực tiếp hơn cho người dùng và người đóng góp. Điều này tạo động lực phù hợp giữa nhà phát triển nền tảng và người dùng, có thể dẫn đến các hệ sinh thái bền vững và tập trung vào người dùng hơn.

Tài chính phi tập trung (DeFi) là một ví dụ điển hình về kinh tế Web3 trong hành động. Các nền tảng DeFi cung cấp dịch vụ tài chính mà không có trung gian truyền thống, cho phép người dùng cho vay, vay và giao dịch tài sản trực tiếp. Tổng giá trị bị khóa trong các giao thức DeFi đã tăng một cách đáng kể, đạt 78,5 tỷ đô la tính đến tháng 9 năm 2023 [6].

Khi Internet tiếp tục tiến hóa, các mô hình kinh tế của Web2 và Web3 có lẽ sẽ cùng tồn tại và cạnh tranh. Các nền tảng như Gate.io đang ở hàng đầu trong sự chuyển đổi này, mang đến cho người dùng quyền truy cập vào cả dịch vụ tài chính truyền thống và phi tập trung. Sự thành công cuối cùng của những mô hình này sẽ phụ thuộc vào khả năng cung cấp giá trị, an ninh và quyền hành của người dùng trong thời đại số.

📖 Kết luận

Sự tiến hóa của internet từ Web2 đến Web3 đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong cảnh quan số hóa của chúng ta. Trong khi Web2 mang lại nội dung do người dùng tạo ra và kết nối xã hội, Web3 hứa hẹn sự phi tập trung và quyền tự quyết của người dùng. Sự chuyển đổi này đặt thách thức đối với việc kiểm soát dữ liệu tập trung của các công ty công nghệ lớn, đồng thời mang lại quyền sở hữu thực sự của cá nhân đối với danh tính và tài sản kỹ thuật số của mình. Khi tokenomics và công nghệ blockchain thay đổi mô hình kinh tế, internet trong tương lai có thể kết hợp những điều tốt nhất từ cả hai thế giới, ưu tiên quyền riêng tư, bảo mật và phân phối giá trị của người dùng.

Cảnh báo rủi ro: Sự thay đổi quy định hoặc hạn chế công nghệ có thể làm chậm quá trình áp dụng Web3, có thể duy trì sự thống trị của Web2 lâu hơn dự kiến.

📚 Tài liệu tham khảo

Web 2.0 so với Web 3.0: Sự tiến hóa của Internet Web2 và Web3: Khác nhau ở đâu? [Bước đột phá] Web 3.0 được giải thích, cùng với lịch sử của Web 1.0 và 2.0 Web2 vs Web3: Hiểu sự phát triển của Internet Web2 so với Web3: Hiểu sự tiến hóa của Internet Web2 vs Web3: Hiểu sự phát triển của Internet